Wieża Bismarcka Srokowo
Widokowa wieża Bismarcka Srokowo najduje się na szczycie Diablej Góry (157 m n.p.m.) w malowniczych okolicach Srokowa, w powiecie kętrzyńskim na Mazurach. Powstała w 1902 roku z inicjatywy ówczesnych mieszkańców Srokowa, by uczcić pamięć Otto von Bismarcka, twórcy nowego niemieckiego cesarstwa. Wieża Bismarcka liczy 12 metrów wysokości i kiedyś można było z jej szczytu podziwiać wspaniałe widoki okolicznych jezior i sąsiednich miejscowości. Sama wieża oraz Diabla Góra należą do tych ciekawych miejsc, które odkrywane są na nowo, a które były świadkami wielu wydarzeń historycznych.
Spis treści
Diabla Góra w okolicach Srokowa
Miejscowość Srokowo, jej niemiecka nazwa to Drengfurth z czasów, gdy rejon Mazur należał do Prus Wschodnich, powstała w XV wieku z inicjatywy Zakonu Krzyżackiego. Otaczają ją jeziora Mamry i Rydzówka, rzeka Omet oraz wzgórze nazwane Diablą Górą.
Nazwa Diabla Góra pochodzi z czasów średniowiecza. Okoliczni mieszkańcy wierzyli, że na szczycie wzgórza odbywały się w zamierzchłych czasach pogańskie rytuały i obrzędy. Jak się później okazało miejsce to było cmentarzem. W XIX wieku, w trakcie przeprowadzanych na wzgórzu badań archeologicznych, odkryto 64 groby ciałopalne, z czego 62 były grobami popielnicowymi. Oprócz grobów znaleziono sporo przedmiotów codziennego użytku, narzędzi i ozdób wykonanych z żelaza i brązu. Na tej podstawie ustalono, że w epoce żelaza późniejsza Diabla Góra była miejscem pochówków. Na jej szczycie palono ciała zmarłych, a następnie ich prochy składano do urn i zakopywano w grobach kurhanowych. Grzebano je wraz z darami, niezbędnymi dla zmarłych w zaświatach.
Diabla Góra jest najwyższym wzniesieniem w okolicy. Jest doskonałym punktem obserwacyjnym, co było w przeszłości wielokrotnie wykorzystywane w celach wojskowych. Dla okolicznych mieszkańców musiała mieć istotne znaczenie, bo zdecydowali, że na jej szczycie powstanie wieża poświęcona pamięci “żelaznego kanclerza” Otto von Bismarcka.
Wieża Bismarcka Srokowo – powstanie
Otto von Bismarck (1815-1898) był premierem Prus i kanclerzem Rzeszy. Dzięki niemu Niemcy ze zlepku państewek i wolnych miast, skłóconych ze sobą, ale władających jednym językiem, stały się jednolitym Cesarstwem Niemieckim od 1871 roku. Był wybitnym politykiem, który rządził twardą ręką. Był uwielbiany za życia i po śmierci. Stąd, gdy zmarł w 1898 roku społeczeństwo niemieckie rozpoczęło czcić jego pamięć budując różne kolumny i wieże widokowe.
Wieża w Srokowie na Diablej Górze powstała z inicjatywy kilku jej mieszkańców. Okoliczni właściciele majątków i gospodarstw zbierali datki pieniężne, rzeczowe oraz materiał budowlany, który przeznaczyli później na budowę wieży. Budowę rozpoczęto w październiku 1901 roku, a zakończono we wrześniu 1902 roku. Prace prowadziła firma budowlana Mamina Modrickera z Kętrzyna.
Wieża Bismarcka Srokowo przypominała swoim kształtem średniowieczną basztę z małymi oknami i wąskimi drzwiami. Miała czworoboczną przybudówkę, z dwoma oknami zwieńczonych ostrym łukiem. Na górze znajdował się taras widokowy, na który prowadziły wewnętrzne schody. Z góry można było podziwiać jezioro Rydzówkę i Mamry oraz okoliczne miejscowości. Rejon wokół wieży został przekształcony w park z alejami spacerowymi. W tym miejscu przez wiele lat 1 kwietnia, w dniu urodzin Bismarcka, odbywały się patriotyczne uroczystości na jego cześć.
Wieża Bismarcka Srokowo, jako świadek historii
W rejonie Diablej Góry ważne wydarzenia historyczne rozgrywały się już począwszy od XIX wieku. Podczas wojen napoleońskich wzniesienie było obsadzone stanowiskiem artyleryjskim, a w jej pobliżu toczyły się walki francusko-pruskie.
W czasie I wojny światowej Diabla Góra była bezpośrednim miejscem walk. Podczas bitwy nad jeziorami mazurskimi, między 8 a 12 września 1914 roku, wojska rosyjskie umocniły swoje pozycje na Diablej Górze. Zostały jednak wyparte przez pruskie oddziały. Wieży Bismarckiej nie zniszczono. Uszkodzono tylko drzwi, prawdopodobnie od wybuchu granatu. Na pamiątkę tych wydarzeń w pobliżu wieży, w 1924 roku mieszkańcy ustawili pomnik z napisem. Wyrazili w tym napisie swoją wdzięczność żołnierzom armii pruskiej za wyzwolenie Srokowa i Diablej Góry z rąk rosyjskich.
W okresie II wojny światowej na Diablej Górze znajdował się posterunek obserwacyjno-meldunkowy obrony przeciwlotniczej wojsk niemieckich. Wieży Bismarckiej nie zniszczono.
Wieża Bismarcka Srokowo współcześnie
Po 1945 roku wieża Bismarcka zaczęła popadać w ruinę.
Obecnie można podziwiać ją z daleka, zza płotu z tabliczką ostrzegającą, że obiekt grozi zawaleniem. Nie ma tarasu widokowego, wewnętrznych schodów ani drzwi. Nie można z jej szczytu podziwiać okolicznych widoków. Mimo tego ukryte wśród drzew ruiny 12 metrowej wieży wyglądają pięknie i monumentalnie.
W 2004 roku wieżę Bismarcką wpisano do rejestru zabytków. Przy okazji spaceru i podziwiania miejscowej przyrody warto spojrzeć na nią nawet z pewnej odległości. Odwiedzając malowniczy rejon Mazur, warto poznawać takie ciekawe i mało znane miejsca, jak Diabla Góra z wieżą Bismarcka, by odkrywać w nich historię na nowo.
