Brodnicki Park Krajobrazowy

Brodnicki Park Krajobrazowy leży na terenie dwóch województw: kujawsko – pomorskiego oraz warmińsko – mazurskiego i zajmuje najcenniejszą pod względem przyrodniczym oraz kulturowym część Pojezierza Brodnickiego. Utworzono go w celu ochrony krajobrazu, flory, fauny oraz dóbr materialnych i historycznych tego regionu. Poznawanie uroków Brodnickiego Parku Krajobrazowego ułatwiają liczne ścieżki rowerowe, trasy piesze, kajakowe a także konne.

Brodnicki Park Krajobrazowy – historia parku

W latach siedemdziesiątych XX wieku na Pojezierzu Brodnickim rozpoczął się dość intensywny ruch turystyczny. Rozwój infrastruktury wypoczynkowej stanowił zagrożenie dla wyjątkowej przyrody tego obszaru. Dlatego władze ówczesnego województwa toruńskiego podjęły uchwałę o ochronie najcenniejszych terenów. Utworzono kilka rezerwatów przyrody, przyznano także wybranym drzewom status pomników przyrody. Określono gatunki flory podlegające całkowitej lub częściowej ochronie, w tym 6 gatunków storczyków. Skatalogowano bogatą faunę Pojezierza, miedzy innymi najrzadziej spotykane gatunki, umieszczone w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt oraz 47 gatunków ssaków objętych ochroną.

Uznano, że obszar Pojezierza Brodnickiego, w trójkącie pomiędzy Jabłonowem Pomorskim, Nowym Miastem Lubawskim oraz Brodnicą charakteryzuje ogromna różnorodność biologiczna. Pełni on także funkcję korytarza ekologicznego, który ma znaczenie w wymiarze zarówno krajowym, jak i międzynarodowym. Uwzględniając wszystkie walory tego terenu, w 1985 roku, Wojewódzka Rada Narodowa w Toruniu podjęła uchwałę w sprawie ochrony walorów krajobrazowych na terenie części Pojezierza Brodnickiego. Ówcześnie uchwała ta stanowiła jedyną podstawę prawną do ochrony obszaru Brodnickiego Parku Krajobrazowego. W formie ogólnych rozporządzeń wprowadzono przepisy obowiązujące na terenie parku i w jego otulinie. Brodnicki Park Krajobrazowy stał się 25. obszarem chronionym w Polsce.

Charakterystyka parku

Obecnie powierzchnia Brodnickiego Parku Krajobrazowego wynosi 16 685 ha, a jego znaczną cześć stanowią lasy. W 2005 roku włączono do parku jezioro Bachotek i teren ostoi ptactwa wodno – błotnego zwany Bagienną Doliną Drwęcy. Krajobraz tego terenu jest niezwykle zróżnicowany, przeważają polodowcowe pagórkowate obszary wysoczyzny morenowej, wtopione w płaskie obszary porośnięte lasami. Teren ten poprzecinany jest dwoma jeziorami rynnowymi, połączonymi z rzekami Skarlanką i Strugą Brodnicką. W całym okręgu Brodnickiego Parku Krajobrazowego odnajdziemy ponad 40 jezior, w tym największe: Wielkie Partęczyny (324 ha) i Bachotek (211 ha) oraz najgłębsze : Zbiczno (41 m) i Łąkorz (30 m), Na terenie parku przeważają bory sosnowe oraz mieszane, które stanowią ostoję zwierzyny.

W obrębie Brodnickiego Parku Krajobrazowego znajduje się 8 rezerwatów przyrody: trzy rezerwaty torfowiskowe „Żurawie Bagno”,”Stręszek”, “Okonek” , trzy rezerwaty leśne “Mieliwo”, “Las Cielęta”, “Retno” i dwa rezerwaty florystyczne “Bachotek” i “Wyspa na jeziorze Wielkie Partęczyny”.

Ochrona dziedzictwa przyrodniczego

Obszar Brodnickiego Parku Krajobrazowego wyróżnia szeroka gama środowisk, zarówno fauny, jak i flory. Występują tu liczne gatunki roślin naczyniowych, w znacznej części objęte całkowitą lub częściową ochroną rezerwatową, w tym również gatunki reliktowe. Rośnie tu m.in.: żurawina drobnolistkowa, storczyk obuwik pospolity, lilia złotogłów, rosiczka oraz bażyna czarna. Na tym obszarze można spotkać kilkusetletnie drzewa, którym nadano status pomników przyrody. Fauna Brodnickiego Parku Krajobrazowego charakteryzuje się także dużym bogactwem i różnorodnością gatunków ptactwa. Występują tu chronione i rzadkie gatunki, w tym: bielik, bocian czarny, orlik krzykliwy, perkoz, żuraw, wydra oraz bóbr europejski. Najcenniejsze chronione stanowiska ptactwa wodnego znajdują się na obszarach porośniętych zaroślami nadwodnymi, a także trzciną, np. Bagienna Dolina Drwęcy, Na terenie parku można również się zetknąć z bardzo bogatym światem zwierząt bezkręgowych, zwłaszcza owadów.

Brodnicki Park Krajobrazowy – warto skorzystać!

Nad jeziorem Strażym, przy siedzibie parku, otwarty został ogród dydaktyczny z pasieką i posterunkiem meteorologicznym. W ramach prowadzonej edukacji przyrodniczej oferowana jest:

• Piesza ścieżka dydaktyczna “Bobrowiska” – trasa (ok. 4 km) wiedzie wzdłuż zachodniego brzegu Skarlanki od Grzmięcy.
• Kajakowa ścieżka dydaktyczna prowadząca do rezerwatu “Bachotek”- trasa ( około 9 km)  rozpoczyna się w Grzmięcy nad jeziorem Strażym, prowadzi do półwyspu o nazwie “Okopy”, następnie do rezerwatu “Bachotek” i kończy się w stanicy PTTK w Bachotku.
• Rowerowa przyrodnicza ścieżka dydaktyczna do rezerwatu leśnego “Retno” – trasa (około 10 km ) wiedzie południowo – wschodnią częścią Brodnickiego Parku Krajobrazowego.
• Przyrodniczo – leśna ścieżka dydaktyczna “Grabiny – Łąkorz” – trasa (około 4 km) rozpoczyna się przy leśniczówce Grabiny i prowadzi wzdłuż południowego brzegu jeziora Łąkorz i kanału do jeziora Wielkie Partęczyny, następnie do Grabin.

Z myślą o miłośnikach aktywnej rekreacji w parku przygotowano aż 26 km doskonałych tras do uprawiania nordic walkingu:

• żółta – 3,2 km
• zielona – 4,8 km
• czerwona- 8,2 km
• czarna 9,9 km.

Trasy rozpoczynają się w Grzmięcy (przy parkingu parku) i wiodą leśnymi dróżkami oraz polnymi drogami Brodnickiego Parku Krajobrazowego. Poprzez m.in.: Rezerwat przyrody Bachotek oraz Retno, wzdłuż brzegów rzeki Skarlanka, jeziora Kochanka, Retno, Strażym, Strzemiuszczek. Trasy Nordic Walking Park stanowią sieć przecinających się punktów, co umożliwia indywidualne dopasowanie długości i kierunku marszu.

Witold Pietrusiewicz, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons