Muzeum Michała Kajki w Ogródku
Ogródek jest niewielką wsią położoną w powiecie piskim. W tym urokliwym zakątku znajduje się Muzeum Michała Kajki. To niewielka placówka, nad którą opiekę sprawuje Muzeum Gałczyńskiego w Praniu. Ekspozycja poświęcona jest życiu i twórczości „mazurskiego barda”. Zgromadzono tu wiele cennych przedmiotów, a wśród nich kancjonały, czasopisma, rękopisy oraz wydania książkowe wierszy poety. Druga ekspozycja mieści się w odrestaurowanym dawnym budynku gospodarczym i prezentuje narzędzia ciesielskie i gospodarskie.
Spis treści
Muzeum Michała Kajki a historia Ogródka
Ogródek – miejscowość nad jeziorami Kraksztyn i Kaleńskim, znana jest głównie z postaci poety ludowego Michała Kajki. Wieś została założona prawdopodobnie około 1550 roku. Wtedy to książę Albrecht sprzedał Rafałowi Staroście pięć włók sołeckich w celu założenia wsi czynszowej na ziemi pomiędzy dwoma jeziorami. Jednym z właścicieli majątku Ogrodtken był również XVII- wieczny poeta Zbigniew Morsztyn, który dzierżawił tu folwark. Historia nie obeszła się z Ogródkiem łaskawie, ponieważ w XVII wieku podczas najazdu Tatarzy wzięli do mieszkańców wsi, a w XVIII wieku szalejąca epidemia dżumy zdziesiątkowała osadę.
Śladem mazurskiego poety
Michał Kajka był jednym z najbardziej znanych, i jak niektórzy twierdzą, największych poetów ziemi mazurskiej. Urodził się 27.09.1858 roku w Skomacku w rodzinie chłopskiej. Jego ojciec posiadał niewielki obszar ziemi i należał do tzw. zagrodników. Michał Kajka, podobnie jak wielu mieszkańców tych ziem, trudnił się ciesielstwem i murarstwem. Był cenionym fachowcem, który budował domy w całej okolicy. W 1883 roku ożenił się z Wilhelminą Karasiówną, po czym osiedlił w niedalekim Ogródku. Twórca nabył w Ogródku 6 hektarów ziemi i wybudował na nich dom wraz z zabudowaniami gospodarczymi.
Już od wczesnego dzieciństwa przyszły poeta stykał się z językiem i kulturą polską. Kajka był gorliwym patriotą i angażował się w działalność polityczną na rzecz ochrony języka polskiego i Mazurów, żyjących na terenie państwa niemieckiego. Był członkiem Mazurskiej Partii Ludowej. W 1885 roku założył i prowadził w swoim domu w Ogródku punkt biblioteczny Towarzystwa Czytelni Ludowych w Poznaniu. Aktywnie współpracował z regionalnymi gazetami, gdzie publikował pieśni religijne, artykuły oraz wiersze okolicznościowe. Działał także w ramach kilku organizacji i towarzystw mazurskich. Własną twórczość publikował w Gazecie Ludowej, Pruskim Przyjacielu Ludu, a później również w Gazecie Olsztyńskiej.
Poeta zmarł 22.09.1940 roku w Orzyszu i pochowany został na ewangelickim cmentarzu w Ogródku, u boku swojej żony. Po śmierci poety, dom w którym obecnie znajduje się Muzeum Michała Kajki, jego synowa przekazała na rzecz Skarbu Państwa.
Muzeum Michała Kajki w Ogródku
Dla uhonorowania działalność ludowego poety Michał Kajka całe życie spędził wędrując po okolicy jako cieśla z czeladnikami, a później opisywał rymowanymi strofami piękno widzianych miejsc. „Mój ojczysty mazurski las” – ten tytuł jednego z wierszy Michała Kajki, oddaje ton jego twórczości i wielkiej miłości do Mazur. Poeta był rdzennym Mazurem, który chwalił rodzinne strony i podziwiał uroki mazurskiej przyrody, cierpiał jednak z powodu zanikania ojczystej mowy. Zarówno działalność, jak i twórczość Kajki odzwierciedlają ciężki los lokalnych mieszkańców, żyjących w Prusach Wschodnich na przełomie XIX i XX wieku, którzy rozdarci byli między polskością a wpływami niemieckimi. Twórczość „mazurskiego barda” nacechowana była polskością, która przejawiała się pielęgnowaniem mazurskiej gwary, drukowaniem ksiąg ewangelickich pisanych staropolszczyzną oraz wydawaniem dla Mazurów czasopism, gazet i kalendarzy czcionką gotycką w języku polskim.
Michał Kajka doczekał się wydania swojego zbioru p.t. Pieśni mazurskie w 1927r. Po śmierci mazurskiego poety wydano: Wybór wierszy, Wiersze wybrane, Zebrałem snop plonu…, Opowiadania ucieszne i Z duchowej mej niwy…
Zbiory Muzeum Michała Kajki w Ogródku
Placówka powstała w 1968 roku i mieści się w domu wybudowanym samodzielnie przez poetę, w którym mieszkał i tworzył. To muzeum biograficzne powołano w celu pielęgnowania niezwykłego dziedzictwa tego mazurskiego twórcy. Od września 2000 roku placówka stanowi oddział Muzeum K. I. Gałczyńskiego w Praniu. Poza twórczymi śladami Michała Kajki muzeum prezentuje historię Mazur, dorobek ludowych poetów oraz dziedzictwo kulturowe regionu.
Wystawy muzealne zorganizowano w sposób chronologiczny, przedstawiając koleje życia, działalności oraz twórczości poety. W zbiorach muzeum wyeksponowano pamiątki związane z Michałem Kajką, w szczególności rękopisy i książkowe wydania jego wierszy. Znajdują się tu także egzemplarze kancjonałów, kalendarzy i czasopism, w których poeta zamieszczał swoje utwory. Muzeum Michała Kajki w Ogródku pełni także rolę Biblioteki Mazurskiej, w której znajduje się księgozbiór obejmujący 600 woluminów. Stanowi ona prawdziwą skarbnicę wiedzy o tym ciekawym regionie.
Drugą grupę zbiorów muzeum stanowi wystawa oryginalnego wyposażenia wnętrz, pochodzącego z domu Kajki, a także eksponatów sztuki ludowej. Na uwagę zasługują m.in.: ludowa szafa z połowy XIX wieku, różne zydle drewniane, ława, skrzynia ubraniowa, dwojaki, żelazko i sprzęty gospodarcze, a wśród nich narzędzia ciesielskie, które były własnością poety.
Zaproszenie do Muzeum Michała Kajki w Ogródku
Dla turystów odwiedzających Muzeum Michała Kajki przygotowano liczne atrakcje. Organizowane są tu różne wydarzenia kulturalne, m.in. plenerowe koncerty muzyczne, spotkania z historykami, etnografami, wieczory autorskie z poetami i pisarzami, warsztaty i lekcje muzealne, prelekcje i wykłady, wystawy i prezentacje. Muzeum Michała Kajki w Ogródku jest otwarte codziennie oprócz poniedziałków (zimą nieczynne jest także w niedziele). W placówce znajduje się również apartament do wynajęcia, w którym można doskonale odpocząć, delektując się ciszą w pięknym naturalnym otoczeniu. Gospodarz nie tylko oprowadza swoich gości po mazurskim Muzeum Michała Kajki, ale też miło gawędzi na różne tematy.
Ciekawe i warte poznania
W okolicach Ełku wiedzie niebieski szlak im. Michała Kajki o długości 37 km. Trasa prowadzi z Ełku do Skomacka Wielkiego przez Chruściele, Tracze, Mostołty, Pistki, Klusy, brzegiem jeziora Kroksztyn, następnie przez Ogródek, w pobliżu Muzeum Michała Kajki.
Zobacz również
- Muzeum Kultury Ludowej Węgorzewo – idealny wybór na rodzinną wyprawę
- Muzeum Mazurskie w Owczarni
- Muzeum sprzętu wojskowego w Mrągowie
- Muzeum Indian w Spytkowie
- Mazurska Pętla Rowerowa
MichalJanM, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons
