Most Obrotowy Giżycko

Most obrotowy Giżycko zbudowano w 1889r. Zbudowano w celu zapewnienia dogodnego połączenia miasta z Twierdzą Boyen zbudowaną w latach 1844-1857. Ówcześni inżynierowie skonstruowali ponad 20-to metrowej długości i 8-mo metrowej szerokości ruchome przęsło o oryginalnym sposobie zwodzenia w bok, a nie do góry jak to się odbywało w tradycyjnych tego rodzaju konstrukcjach. Mosty zwodzone, podnoszone lub obrotowe są konstrukcjami, które służą sprawnemu transportowi  rzecznemu i lądowemu. Często wzbudzającą zainteresowanie, a nawet podziw, stanowią  bardzo dużą atrakcję turystyczną. Most obrotowy jest najrzadziej spotykanym rodzajem mostu ruchomego, obecnie w Europie istnieje tylko kilka czynnych obiektów tego typu. Konstrukcja jednego z nich – mostu obrotowego w Giżycku, stanowi unikat w skali europejskiej.

Wyjątkowa konstrukcja

Most obrotowy w Giżycku jest jednym z trzech mostów drogowych w mieście, zbudowanych nad Kanałem Łuczańskim. Ten  mazurski  kanał wykopano w latach 1765-1772. Łączy on jeziora Niegocin i Kisajno. Kanał ma długość 2130 m. Zawieszony nad nim most obrotowy stanowi część szlaku komunikacyjnego łączącego Twierdzę Boyen z centrum miasta. Unikatowa konstrukcja ma status zabytku ruchomego województwa warmińsko-mazurskiego i stanowi jedną z głównych atrakcji turystycznych  Krainy Wielkich Jezior. Ma ponad 20 metrów długości i 8 metrów szerokości. Ponieważ waży 100 ton trudno uwierzyć, że most obraca się tylko przy udziale jednego człowieka.

Jak więc to działa? Cały most zawieszono na dwóch kołach, które spoczywają na szynie w kształcie okręgu oraz  na szynie zębatej. Po zdjęciu blokady operator unosi 100-tonowe przęsło do góry za pomocą specjalnych przełożeń w wartowni. Następnie wkłada korbę w specjalne gniazdo i pchając drążek obraca całą konstrukcję wodząc wokół otworu. Korba obraca kołem zębatym zamontowanym w przęśle, które przesuwa się po zębatej szynie w kształcie łuku. Całe przęsło mostowe obracając  się w bok o 90° ustawia się równolegle do nabrzeża. Nic dziwnego, że cała operacja trwająca zaledwie 5 minut wzbudza ogromne zainteresowanie turystów. Dodatkową atrakcję stanowi także  możliwość uzyskania u operatora przeprawy odcisku pamiątkowej pieczęci, który stanowi potwierdzenie obecności na moście obrotowym w Giżycku. 

Most Obrotowy Giżycko – historia mostu

Wybudowany w 1898 roku przez firmę Beuchelt & Co. Grünberg i Schlesien z Zielonej Góry most obrotowy zapewniał  przede wszystkim dogodne połączenie miasta z Twierdzą Boyen.  Pod koniec II wojny światowej  most wysadzono. Dokonały tego wycofujące się wojska niemieckie. Dopiero w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku konstrukcję poddano odbudowie i modernizacji. W 1969 roku przeprawę wypozażono w napęd elektryczny. Z czasem uznano jednak, że zbyt silne uderzenia przęseł prowadzą do zniszczenia nadbrzeża i  z tego powodu konstrukcję rozebrano. W 1985 roku na jej miejscu postawiono most saperski.

Dopiero w 1993 roku, po  gruntownym remoncie, przywrócono  most do stanu pierwotnego.  Od tego czasu jego obsługa odbywa się ręcznie. Most obrotowy otwierany jest dla statków Żeglugi Mazurskiej zgodnie z dziennym rozkładu ich rejsów. Pojazdy i jednostki pływające, biorące udział w akcjach ratunkowych, czyli  jednostki uprzywilejowane  takie jak: Mazurskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, straż pożarna i policja przepuszczane są zawsze, poza ustalonymi godzinami ruchu kołowego i wodnego.

Most Obrotowy Giżycko a ruch wodny i kołowy

Most obrotowy funkcjonuje według sezonowego rozkładu. Od 1 kwietnia do 31 maja oraz od 16 września do 31 października, w celu umożliwienia przeprawy drogą wodną most jest otwierany wyłącznie po wcześniejszym kontakcie z operatorem mostu. Na okres zimowy most zostaje unieruchomiony nad taflą wody, przez co staje się dostępny tylko dla pojazdów kołowych. Gdy zachodzi potrzeba, istnieje możliwość jego obrócenia, i otwarcia dla ruchu wodnego, po wcześniejszym uzgodnieniu z obsługą mostu.  Godzinę przeprawy można ustalić jedynie w zakresach otwarcia dla ruchu wodnego, czyli w godzinach 10.35 – 10.55, 12.05 – 12.55, 13.35 – 14.25, 16.05 – 17.25.

W przypadku kiedy sternik dopłynie do mostu bez wcześniejszego powiadomienia w czasie krótszym niż 15 minut przed otwarciem przejazdu dla ruchu kołowego, jest  zmuszony do czekania na kolejne otwarcie. W tym okresie przejazd dla ruchu kołowego możliwy jest w godzinach 11.00 – 12.00, 13.00 – 13.30, 14.30 – 16.00, 17.30 – 10.30. Na sezon letni, czyli od 1 czerwca do 15 września most dla statków i żaglówek jest otwierany w regularnych odstępach czasu, średnio co dwie godziny na 20 minut.

Tak aby statki mogły przepłynąć, następnie most wraca do pozycji wyjściowej, w której staje się przejezdny dla pojazdów do 2,5 tony. W tym okresie ruch wodny obywa się w następujących godzinach 8. 05 – 8. 25, 10. 35 – 11. 25, 12. 05 – 12. 55, 16. 05 – 17. 25, 18. 35 – 18. 55, 20. 35 – 21. 15. Natomiast dla ruchu kołowego most otwierany jest w godzinach 8.30 – 10.30, 11.00 – 12.00 13.00 – 13. 30, 14.30 – 16.00, 17.30 – 18.30, 19.00 – 20.30, 21.20 – 08.00.

Rozkłady obracania mostu można znaleźć  na stronach internetowych. Śledzone są nie tylko przez mieszkańców planujący przejazd na zachodnią część miasta, lecz także przez turystów, dla których ten proces jest prawdziwą atrakcją. Jego otwarcie w majowy weekend od lat  jest uroczystością, która symbolicznie rozpoczyna sezon żeglarski na Mazurach. 

Zobacz również

• Mazury wiosną. 5 powodów dla których warto tu być!
• Giżycko wiosną – najlepsze wiosenne atrakcje Giżycka
• Piramida w Rapie – jedna z najbardziej zagadkowych budowli w Polsce
• Co warto zobaczyć w Giżycku? Podpowiadamy!

Jędrycha, CC BY-SA 3.0 PL, via Wikimedia Commons